Kabeljauw

Biologie

De Atlantische kabeljauw (Gadus morhua) komt voor in veel verschillende mariene habitats in het noordelijk halfrond en kan gevonden worden in ondiepe kustwateren, maar ook in open zee tot dieptes van 600 m. Kabeljauw wordt geslachtsrijp bij een lengte van 60 cm en een gewicht van 1,5 kg, maar kan tot 2 m groot, 100 kg zwaar en 25 jaar oud worden. Volwassen kabeljauw is een omnivoor en eet ongewervelde dieren en andere vissoorten. De grootste visbestanden van de Atlantische kabeljauw komen voor in de noordelijke Oostzee, in de Noorse Zee en rond IJsland. De Pacifische kabeljauw (Gadus macrocephalus) is een vis die in de buurt van de bodem vertoeft in het noorden van de Stille Oceaan. Deze soort kan 1 m groot worden, met een maximumgewicht van 22 kg en een levensduur van 25 jaar.

Visserij

De meeste kabeljauw wordt voornamelijk gevangen met (pelagische) sleepnetten of boomkorren. Bij het gebruik van bodemsleepnetten en boomkorren is er steeds een grote hoeveelheid ongewenste vangst aanwezig, vaak soorten die reeds bedreigd worden door overbevissing. Deze visserijen hebben ook een negatieve impact op de bodem. De netten worden immers over de bodem voortgesleept en vernietigen hierbij de bodemhabitats en de organismen die er leven zoals jonge vissen en bedreigde diersoorten. Door dit effect op de bodem, en het effect op verschillende populaties, wordt het hele ecosysteem beïnvloed, wat langetermijngevolgen heeft. Kieuwnetten, beuglijnen en pelagische sleepnetten hebben minder impact op het ecosysteem, omdat ze de bodemgemeenschappen niet beschadigen. Beschermde haaien en roggen, evenals dolfijnen en zeeschildpadden behoren wel nog tot de mogelijke bijvangst.

Beheer

De visserij is onderworpen aan een Europese minimum aanlandingsmaat die verschilt per vangstregio. Er werden ook kabeljauwbeheerplannen ingevoerd die het gedrag van de visserij veranderd hebben en selectievere vangsttechnieken introduceerden die de ongewenste vangst en de ermee gepaard gaande teruggooi van te kleine kabeljauw beperken. De teruggooi van kabeljauw is wettelijk niet meer toegestaan in de Europese Unie. In 2019 werd de populatie in de Oostzee gesloten en werd alleen nog een bepaalde hoeveelheid ongewenste vangst toegestaan. In 2021 werd deze beslissing verlengd en de toegestane ongewenste vangst werd verder beperkt om de populatie in de Oostzee te laten recupereren.

Aquacultuur

Aquacultuur in netkooien heeft een grote ecologische impact. Om het hoge risico op ziektes en parasieten te vermijden, worden voedingstoffen, chemische stoffen en antibiotica toegevoegd aan het water waarin de kweeksoort zich bevindt. Deze toevoegingen beïnvloeden de voedselweb-interacties en de wilde populaties. Het afvalwater afkomstig uit netkooien, bevat een hoge concentratie nutriënten (wat leidt tot eutrofiëring van de omgeving), en leidt tot de verspreiding van ziektes en parasieten. Ontsnappingen uit de kooien kan leiden tot het kruisen van gekweekte en wilde soortgenoten.